Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας του Κορωνοϊού

Ευαγγελία Αβραάμ, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Γνωστικής Αναλυτικής Ψυχοθεραπείας, Μαρ. 17, 2020, https://www.psychologynow.gr/

       Είναι φορές στη ζωή, που η καθημερινότητα και αυτό που βιώνουμε ως δεδομένο ανατρέπονται. Ένα αιφνίδιο γεγονός όπως ένας θάνατος, ένα τραυματικό γεγονός, απώλεια εργασίας, οικονομική καταστροφή, καταστροφή της περιουσίας μας λόγω εξωτερικών συνθηκών, ένα διαζύγιο μπορεί να επηρεάζει τη ψυχική και κατόπιν την σωματική μας υγεία.

Μια τέτοια κατάσταση, είναι η κατάσταση που δημιουργήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω της αιφνίδιας πανδημίας του κορωνοϊού. Η καθημερινότητα των περισσότερων ανθρώπων άλλαξε. Πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα ξαφνικά απαγορεύονται, απουσιάζουν ή τροποποιούνται.

Η επιβεβλημένη και απότομη αλλαγή συνηθειών, έστω και παροδικά δημιουργεί άγχος και πολλές φορές θυμό. Σ’ όλο αυτό που συμβαίνει έρχεται να προστεθεί και η αίσθηση της απειλής της υγείας, καθώς και η αίσθηση της αβοηθησίας πως δεν μπορείς να κάνεις κάτι για να ανατρέψεις ή να αντιμετωπίσεις επαρκώς την κατάσταση.

Ταυτόχρονα δημιουργείται τεράστια αίσθηση ανασφάλειας στον πληθυσμό, διότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη γνώση για το μέχρι πότε θα συνεχιστεί η κατάσταση. Αυτό από μόνο του δημιουργεί μεγάλη εσωτερική ένταση, άγχος και αποδιοργάνωση. H κατάσταση, γίνεται ακόμη πιο επιβαρυντική για το λόγω ότι δεν παρέχει προοπτική άμεσης διαφυγής, ταυτόχρονα όμως και ελπίδας. Πέρα από την απειλή της υγείας, προκύπτει το άγχος για το άγνωστο και η κοινωνία υπόκειται σε μεγάλη συναισθηματική πίεση.

Οι οδηγίες είναι σαφής: «καθίστε στο σπίτι» και «πλένετε τα χέρια όταν έρχεστε σε επαφή με οποιαδήποτε δραστηριότητα εκτός σπιτιού». Αυτό από τη μία, μοιάζει σωστό και αυτονόητο από την άλλη όμως βάζει πολλούς συνανθρώπους μας σε έναν νέο κύκλο άγχους και ψυχαναγκασμών.

Η κατάσταση δυσχεράνει ακόμη περισσότερο, μια και σε τέτοιες περιόδους έντασης, κρίσης και απώλειας της καθημερινότητας, οι άνθρωποι στρέφονται σε φίλους συγγενείς, οικεία άτομα ώστε να μοιραστούν το άγχος. Στην περίπτωση αυτή όμως οι συναναστροφές αποτελούν την κύρια πηγή απειλή της υγείας.

Έτσι τα άτομα μπαίνουν σ έναν φαύλο κύκλο όπου κυριαρχεί ο φόβος, η απειλή, η απελπισίας η αβοηθησία, η οποιαδήποτε διαφυγή οδηγεί στον ίδιο πάλι φαύλο κύκλο. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της κατάστασης θα φανούν αργότερα όταν η απειλή της σωματικής υγείας εκλείψει. Η κατάσταση είναι πολύ πιο δύσκολη για τους ανθρώπους που ήδη υποφέρουν από ψυχαναγκαστική διαταραχή, προβλήματα με τη διατροφή καθώς και προβλήματα άγχους ή κατάθλιψης.

Το ανθρώπινο είδος είναι επιβιωτικό, όπως φαίνεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Και σαφώς δε θα περιέλθει σε αφανισμό με αυτή τη πανδημία. Όλοι ψάχνουμε αυτές τις μέρες για ένα έστω και μικρό αισιόδοξο μήνυμα. Η ίδια η ζωή όμως από μόνη της εμπεριέχει την ελπίδα.

Κι ελπίδα έγκειται, στο συνεχίσουμε να κάνουμε όνειρα, στο να συνεχίσουμε να προγραμματίζουμε πράγματα. Ίσως μέσα από αυτή την κοινωνική περιπέτεια, της οποίας είμαστε κομμάτι, να τολμήσουμε να επανεκτιμήσουμε την καθημερινότητα, την οποία θεωρούμε δεδομένη, γιατί επί της ουσίας τίποτα δεν είναι τελικά δεδομένο.

Καλό κουράγιο σε όλους με Ελπίδα.