Προγαμιαίες σχέσεις: π. Βασίλειος Θερμός, Θεολόγος, Παιδοψυχολόγος

 

       Ας δούμε μια περίπτωση όπου ζευγάρι πήγε για εξομολόγηση, όμως ο πνευματικός δεν τους επέτρεψε να προσέλθουν στη Θεία Κοινωνία, διότι είχαν προγαμιαίες σχέσεις, ήταν σωστό αυτό;

Πρόκειται για μια πολύ συχνή αιτία πικρίας των σημερινών ανθρώπων, που καταλήγει στην απομάκρυνσή τους από την Εκκλησία. Για να κατανοήσουμε το πνεύμα αυτής της «απαγόρευσης», χρειάζεται να κάνουμε μια αναφορά σχετικά με το μυστήριο του γάμου.

Η λέξη «μυστήριο» προέρχεται από το ρήμα μυώ, που σημαίνει εισάγω σε κάτι, μεταδίδω μιάν αλήθεια. Αυτός που μυείται λέγεται μυημένος. Το πρωταρχικό νόημα, λοιπόν, αυτής της διαδικασίας βρίσκεται στη Θεία Λειτουργία, το κατ’ εξοχήν μυστήριο (Θεοκοινωνία: κοινωνία Θεού και ανθρώπων). Αυτός που βαπτίζεται και χρίεται γίνεται μυημένος, με άλλα λόγια μπορεί πλέον να συμμετέχει στα άδυτα της αγάπης του Θεού (που είναι η Θεία Ευχαριστία) και απαντά στον ιερέα (σήμερα το κάνει ο ψάλτης ως αντιπρόσωπος του λαού), να ακούει τα λεγόμενα, να μεταλαμβάνει Σώμα και Αίμα Χριστού (να κοινωνεί με τον Θεό).

Συναποτελεί με τους άλλους πιστούς το σώμα της Εκκλησίας, δηλαδή εκείνους που ενσωματώθηκαν στην Αλήθεια και στη Ζωή (που είναι ο Χριστός: Ιωάν. 14, 6). Από το γεγονός αυτό και μετά όλα είναι διαφορετικά, όλα (πρέπει να) λαμβάνουν χώρα κάτω από το φως αυτής της ασύλληπτης δωρεάς. Ολόκληρη η ζωή του Χριστιανού παίρνει νόημα από την ένταξή του στην Εκκλησία. Τίποτε δεν μπορεί να γίνει έξω από την ευλογία της, όχι διότι το επιβάλλει κάποιος κανονισμός ή μια θρησκοληψία, αλλά διότι η Εκκλησία αποτελεί τρόπο ζωής, αγιασμένο. Αγκαλιάζει ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου, γι’ αυτό και υπάρχουν πλήθος προσευχών και ειδικών ακολουθιών για όλες τις δραστηριότητές της: φαγητό, εκπαίδευση, πολιτική, μεταφορές, εμπόριο, γεωργία, βιομηχανία κ.ά.

Θα ήταν αδιανόητο να απουσιάζει η ψυχοσωματική ένωση δύο ανθρώπων από την εκκλησιαστική ευλογία (αν και με το γάμο συντρέχουν περισσότεροι λόγοι, δεν είναι μια απλή δραστηριότητα). Έτσι λοιπόν, η εγκράτεια πριν από τον γάμο παίρνει το νόημα μιάς θεληματικής άσκησης προκειμένου να παραμείνει κάποιος ενταγμένος στην Εκκλησία. Με το βάπτισμα και το χρίσμα ο πιστός αποκτά την γενική ιερωσύνη, την ιερωσύνη των λαικών. Μετέχοντας και αυτός στο ιερατικό αξίωμα του Χριστού (που προσέφερε τον Εαυτό Του θυσία ως Μέγας Αρχιερεύς, για την σωτηρία των ανθρώπων), προσφέρει και αυτός θυσία την άσκησή του και κάθε είδους άσκηση (αφού αυτή λαμβάνει χώρα στην ψυχή και στο σώμα του), στο δε συγκεκριμένο θέμα την εγκράτεια.

Αν αρνηθεί αυτή την άσκηση αυτονομείται από το εκκλησιαστικό σώμα, διότι προηγουμένως αυτονόμησε την ερωτική-σεξουαλική λειτουργία από την εν Χριστώ ζωή. Με άλλα λόγια, το να μην κοινωνήσει δεν αποτελεί τιμωρία, αλλά φανέρωση αυτού που ήδη έχει συμβεί μέσα του. Βέβαια στην πράξη πολλές φορές γίνεται η λεγόμενη οικονομία, δηλαδή μία επιεικής αντιμετώπιση αυτού του τόσο γενικευμένου προβλήματος, ανάλογα με την αγωνιστικότητα που δείχνει ο πιστός. Είναι φανερό ότι άλλη σημασία έχει να γνωρίζει κάποιος τον στόχο και να αγωνίζεται, αλλά μερικές φορές να αποτυγχάνει στην επίτευξή του, και άλλη σημασία το να αγνοεί τον στόχο ή να τον περιφρονεί κιόλας.

Η σημερινή δυσκολία είναι αποτέλεσμα και της διχασμένης ταυτότητας του νεοέλληνα, ο οποίος παραπαίει ανάμεσα σε μια θρησκευτικότητα παραδοσιακή χωρίς επίγνωση και σ' ένα ηδονοθηρικό τρόπο ζωής, αγνοώντας έτσι τί πραγματικά είναι η Εκκλησία. Πάντως ένα τέτοιο επιτίμιο αποχής από την Θεία Κοινωνία με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να γίνεται αφορμή να διακόπτει ο πιστός τη σχέση του με την Εκκλησία ή να χαλαρώνει την προσευχή του και την πνευματική ζωή, όπως δυστυχώς συχνά συμβαίνει.

-Μήπως ξεχνάμε τις σημερινές συνθήκες ζωής που τόσο απέχουν από την παραδοσιακή κοινωνία; Καθώς έχει εμπορευματοποιηθεί η σεξουαλικότητα και από την άλλη καθυστερεί η ηλικία γάμου, όλο και πιο δύσκολη γίνεται η εγκράτεια πριν από τον γάμο.

Έχετε δίκιο. Θα λέγαμε ότι σήμερα η εγκράτεια πριν από τον γάμο ισοδυναμεί με θαύμα. Αλλά όπως όλα τα θαύματα απαιτούν δύναμη Θεού και πίστη του ανθρώπου, έτσι και αυτή είναι εφικτή όταν ο άνθρωπος το θελήσει πολύ και ζητήσει την βοήθεια του Θεού. Άλλωστε, ας μη λησμονούμε ότι, αφού εκκλησιολογικά μόνο δικαιώνεται αυτή η εγκράτεια, επομένως, μόνο μέσα στη ζωή της Εκκλησίας μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Μόνο ένας συνειδητά πιστός, που μελετά, προσεύχεται, εξομολογείται, κοινωνεί, είναι σε θέση να διατηρήσει μέσα του μία ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης στον Θεό και πνευματικής αγωνιστικότητας. Το μαρτυρούν οι χιλιάδες νεαρών πιστών που το επιτυγχάνουν και σήμερα. Στην εποχή μας υπάρχει πληθώρα βιβλίων σχετικών με το νόημα του γάμου, έτσι ώστε όποιος θέλει μπορεί να εμβαθύνει. Άλλωστε, το σεξουαλικό ζήτημα δεν εξαντλείται στην προγαμιαία εγκράτεια. Χρειάζεται μακροχρόνιος αγώνας ώστε να θέσει κανείς τη λειτουργία αυτή στην υπηρεσία της αγάπης, της ενότητας, της κατανόησης, της τρυφερότητας, της βαθειάς κοινωνίας.

Μπήκαμε σ’ έναν καινούργιο αιώνα, που φιλοδοξεί να καθιερώσει εναλλακτικές μορφές οικογένειας, απλώς και μόνο για να ικανοποιήσει κάθε φτηνή επιθυμία και για να διαδώσει το ιδανικό ενός «γάμου»- απλού συμβολαίου. Σ’ ένα κόσμο που κλυδωνίζεται από την καχυποψία και την εχθρότητα, που αποδιοργανώνεται από τον ηδονισμό και την εκμετάλλευση, χρειαζόμαστε τον εκκλησιαστικό γάμο περισσότερο από ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο κόσμος δεν θα σωθεί ούτε από τον αφελή ρομαντισμό της δήθεν αγάπης, ούτε από την απρόσωπη απόλαυση που ήλθε να τον αντικαταστήσει, τα οποία ήδη κάποιοι εμπορεύονται. Ελπίδα του παραμένει ένας γάμος, που τρέφεται από το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που διατηρεί ως όραμα την ανιδιοτελή αγάπη, που αγωνίζεται (σκληρά μερικές φορές) να μεταποιεί καθημερινά το φυσικό σε θεανθρώπινο (άγιο). Ένας γάμος που υλοποιεί την αιώνια βούληση του Θεού για τον τρόπο της σχέσης: τη βαθειά κοινωνία των προσώπων.

Η Ανάσταση είναι ο θρίαμβος της αγάπης του Θεού

Η προοπτική μας είναι η αιωνιότητα. Ο Χριστός με τον θάνατό Του πάτησε τον θάνατο και κατήργησε την εξουσία του. Ο θάνατος τώρα είναι απλώς ένα παροδικό γεγονός, αφού στην Ανάσταση καταλήγουν τα πάντα. Επομένως, ο θάνατος δεν μας οδηγεί σε μία απέλπιδα θλίψη, αλλά σε μία ζωηφόρο κατάσταση. Το πνευματικό Πάσχα (πέρασμα), που αγιάζει όλους τους πιστούς, όπως ψάλλουμε στην Εκκλησία.

Το γεγονός της αναστάσεως πραγματοποιείται κάθε ώρα μέσα στη ψυχή μας, αποτελώντας έτσι καθημερινή εμπειρία. Βιώνοντας την Θεία ζωή με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, μετέχουμε στο σταυρό και την ανάσταση του Χριστού. Όταν, λοιπόν, συσταυρωθούμε με τον Χριστό, τότε θα λάβουμε πείρα της Αναστάσεως.

Η πληροφορία της Ανάστασης συνιστά ακοίμητη μαρτυρία της αθανάτου Ζωής. Μόνον όταν ο άνθρωπος έχει αιώνια προοπτική διά της Ανάστασης, κι έχει «πνεύμα ζωής», ελευθερίας, αγάπης, αισιοδοξίας, μπορεί να αναγγείλει «θανάτου νέκρωσιν… άλλης βιοτής της αιωνίου απαρχήν» (Τροπάριο Ζ’ Ωδής του Κανόνα της Αναστάσεως). 

Εύχομαι εκ βάθους καρδίας να εισέλθουμε στη Πασχάλια χαρά και το ανέσπερο Φώς της Αναστάσεως του Χριστού να καταυγάζει την ψυχή μας.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

Με αγάπη του Αναστάντος Χριστού

π. Γεώργιος Δημητρόπουλος

 

Γιατί επιτρέπει στον διάβολο ο Θεός να "πολεμάει" τον άνθρωπο;

 

Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής 

απαριθμεί πέντε αιτίες για τις οποίες παραχωρεί ο Θεός τη δυνατότητα στον διάβολο να πολεμά τους ανθρώπους:

Πρώτη αιτία, είναι για να μάθουμε να διακρίνουμε την αρετήν από την κακίαν μέσα από την εμπειρία αυτού του πολέμου.

Δεύτερη αιτία, είναι για να «εξαναγκαστούμε» τρόπον τινά, να προσκολληθούμε με βεβαιότητα και ακλόνητα στην αρετή.

Τρίτη αιτία, για να μην υπερηφανευόμαστε όταν προκόπτουμε στην αρετή, αλλά να συνειδητοποιήσουμε εκ της εμπειρίας του πνευματικού αυτού αγώνα ότι κάθε προκοπή είναι δωρεά του Θεού.

Τέταρτη αιτία, για να ταπεινωθούμε και για να συνειδητοποιήσουμε και μισήσουμε και ομολογήσουμε (εξομολόγησις) και εγκαταλείψουμε τις αμαρτίες μας, που γίνονται αιτία πειρασμών.

Πέμπτη αιτία, για να μην ξεχάσουμε την ιδική μας ασθένεια και την του Θεού δύναμη, όταν προοδεύοντας στον πνευματικό αγώνα αξιωθούμε και φθάσουμε σε κάποιαν αρετή.

Μέσα στις πιο πάνω αιτίες διαφαίνεται η Αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπον. Ας μην ξεχνούμε ότι και οι θλίψεις και οι πειρασμοί είναι δώρα της φιλανθρωπίας του Θεού γιατί μέσα στις δοκιμασίες αυτές μπορούμε -αν το θελήσουμε- να συναντήσουμε τον πάσχοντα και σταυρωμένο Χριστό μας, και Αυτός θα μας αναστήση στην αιώνια ζωή.

Σε τελευταία ανάλυση, ο διάβολος με όλα τα τεχνάσματά του και παρ’ όλες τις μηχανουργίες του εναντίον μας, εν τούτοις αυτοκαταστρέφεται και θριαμβεύει η θεία φιλανθρωπία! Όπως η σταυρική παγίδα, που έστησεν ο διάβολος στον Χριστόν, απέβη τελικά η συντριβή του ίδιου του διαβόλου και η νίκη του Ιησού, (για αυτό και ο Σταυρός είναι από τότε το φοβερότερον όπλο κατά του διαβόλου), έτσι και κάθε παγίδα που στήνει ο διάβολος και σε μας, μπορεί να αποβή ήττα του Σατανά και αφορμή για τη σωτηρία μας. Με μίαν όμως απαραίτητη προϋπόθεση: ότι θα αντιμετωπίζουμε τους εκάστοτε πειρασμούς με κόψιμο του δικού μας θελήματος (δηλαδή του εγωισμού μας) και υπακοή «άνευ όρων» στο θέλημα του Θεού.

Πηγή: Διαχρονικές Λυτρωτικές Αλήθειες

Πίστη και Πατριωτισμός - Επέτειος 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821

Με αφορμή την επέτειο των διακοσίων χρόνων από την ελληνική Επανάσταση του 1821, ως ένα ευλαβικό μνημόσυνο στην ιερή μνήμη των αγωνιστών του έθνους μας, όπου συνεορτάζεται συμβολικά κάθε έτος η εθνική παλιγγενεσία με την Θεομητορική εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου την 25^η Μαρτίου, παραθέτουμε κάποιες ταπεινές σκέψεις.

 Εν πρώτοις, ο καλός χριστιανός είναι και καλός πατριώτης. Όχι βέβαια με την έννοια του σοβινισμού, που εκδηλώνεται με μισαλλοδοξία προς άλλους λαούς, αλλά με την έννοια του πατριωτισμού, που είναι το αγνό αίσθημα αγάπης προς το πάτριο έδαφος, το οποίο μας γέννησε ως έθνος και λαό, όχι μόνο με την φυλετική, αλλά και με την θρησκευτική – πνευματική σημασία. Αυτό που διακατέχεται από το Ορθόδοξο φρόνημα. Έτσι, θα λέγαμε, ο αυθεντικός πατριωτισμός θεμελιώνεται στην άδολη φιλανθρωπία των αγίων της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης[1].

Από την αρχή η Ορθόδοξη πίστη συνδέθηκε με τον αληθινό πατριωτισμό και εξευγένισε τα ευγενή αισθήματα της αγάπης των λαών προς τις πατρίδες τους, ώστε στις μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις οι θυσίες να είναι «υπέρ πίστεως και πατρίδος»[2]. Γι αυτό, άλλωστε, η Εκκλησία έχει εκατομμύρια μάρτυρες για την αγάπη του Χριστού και την υπεράσπιση της πατρίδας. Τελικά, για πολλά αγωνιζόμαστε, αλλά για τα μεγάλα ιδανικά μας, όπως η πίστη και η ελευθερία, τι κάνουμε;

Είναι δεδομένο ότι, η ελληνική γλώσσα κρύβει βαθιά νοήματα και έχει φιλοσοφικό υπόβαθρο. Υπ’ αυτή την έννοια, η λέξη «ελευθερία» ετυμολογικά, προκύπτει από το «παρά το ελεύθειν όπου ερά τις», δηλαδή, ελεύθερος είναι εκείνος, που πηγαίνει εκεί όπου αγαπάει. Ελευθερία είναι να μην είσαι σκλάβος ή δούλος, αλλά το να πράττεις εν γένει σύμφωνα με ό,τι σου γεννά έρωτα και αγάπη στη ψυχή σου. Επομένως, δεν αρκεί μόνο να μην είσαι υπόδουλος σε κάποιον για να είσαι ελεύθερος, αλλά πρέπει να βαδίζεις σύμφωνα με οτιδήποτε σου προκαλεί αγάπη, σε ενθουσιάζει, σε συγκλονίζει, ταράζει την ψυχή σου, σε οδηγεί στη δημιουργία και την υπέρβαση. Η αγάπη για την ελευθερία είναι έμφυτο συναίσθημα στον άνθρωπο. Αφού, ως γνωστό, ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό αυτεξούσιος, να πράττει στη ζωή του ελεύθερα κατά την προαίρεσή του. Όταν ο Θ. Κολοκοτρώνης μίλησε στους Έλληνες μαθητές στην Πνύκα, μεταξύ άλλων τους είπε: «Σαν μία βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, κληρικοί και προεστοί, πεπαιδευμένοι και έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε σε αυτό το σκοπό και κάναμε την Επανάσταση»[3].

Η επανάσταση του ’21 ήταν στο είδος της πρωτότυπη και μοναδική. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε πως, δεν ξανάγινε στο κόσμο ποτέ τέτοια επανάσταση, και δεν ξέρουμε αν θα ξαναγίνει, γιατί δεν έγινε για ψωμί, αλλά «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Στα «μαύρα» χρόνια της τουρκοκρατίας, που «τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», όπως πολύ εύστοχα θα πει ο εθνικός μας ποιητής Δ. Σολωμός, ο οποιοσδήποτε μίζερος και σκλαβωμένος Έλληνας, μπορούσε να αποκτήσει ελευθερία – φαινομενική βέβαια – να αποκτήσει πλούτη, ακόμα και κοινωνικοπολιτικά αξιώματα, δηλαδή να γίνει μπέης κ.ά., αρκεί να αρνιόταν τον Χριστό. Και γνωρίζουμε εμπειρικά πόσο γοητεύουν τα πλούτη έναν πεινασμένο ή, πόσο γοητεύουν ακόμη τα αξιώματα τον οποιονδήποτε θνητό άνθρωπο! Παρόλα αυτά, όμως, οι ένδοξοι πρόγονοί μας προτίμησαν να υποφέρουν τα πάνδεινα, παρά να αρνηθούν την πίστη τους στον Χριστό. Να αρνηθούν τις παραδόσεις και τις αξίες τους. Καθώς οι αξίες ως πολύτιμο πνευματικό αγαθό, λειτουργεί ως καθοδηγητικός παράγοντας στη ζωή του ανθρώπου και το κοινωνικό σύνολο. Εξάλλου οι θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες (ελευθερία, υπευθυνότητα, σεβασμός, ευγένεια, αγάπη), δίνουν μορφή και κατεύθυνση στα συναισθήματα και την θέληση του ανθρώπου. Προσφέρουν νόημα ζωής.

Έτσι, οι Έλληνες προτιμούσαν να υποφέρουν, παρά να απαρνηθούν τις αξίες και τα ιδανικά τους. Ο Γάλλος Ιησουίτης μοναχός Ρισάρ, που επισκέφθηκε την σκλαβωμένη Ελλάδα στα τέλη του 17^ου αιώνα, έγραφε χαρακτηριστικά: «Πάτε στην Ελλάδα να δείτε τι σημαίνει πίστη στον Χριστό. Τι υποφέρουν για τον Χριστό οι Έλληνες, αλλά και τι χάνουν προς χάρη του Χριστού»[4]! Γι αυτό ο Φώτης Κόντογλου θα πεί: «Η Ελληνική επανάσταση είναι η πιο πνευματική επανάσταση που έγινε στον κόσμο. Είναι αγιασμένη. Κανένας λαός δεν έχυσε τόσο αίμα για την πίστη του Χριστού όσο έχυσε ο δικός μας, από καταβολή του Χριστιανισμού ίσαμε σήμερα». «Αγιασμένη Ελλάδα! Είσαι Αγιασμένη γιατί είσαι βασανισμένη. Κι η κάθε γιορτή σου μνημονεύει κι ένα μαρτύριό σου…»[5].

Η γλώσσα κάθε λαού καθορίζει την πολιτισμική του ταυτότητα. Διότι, η κάθε γλώσσα είναι ο τρόπος που κάθε λαός συλλαμβάνει, επεξεργάζεται και εκφράζει τον κόσμο[6]. Επιπλέον, οι υποδουλωμένοι Έλληνες έμειναν προσηλωμένοι και στην ελληνική μας γλώσσα, αφού 400 χρόνια σκλαβωμένοι υπό τον Τουρκικό ζυγό δεν αλλοιώθηκε η γλώσσα μας. Λόγου χάρη, στην Αίγυπτο επειδή οι Έλληνες επέμεναν να μιλούν ελληνικά, παρά τις απειλές, ο Σουλτάνος Σελήμ ο Α’ έκοψε τις γλώσσες τους. Επίσης, από την στιγμή που ο σκλαβωμένος Έλληνας γινόταν μουσουλμάνος, αμέσως έπαυε να ήταν Έλληνας και γινόταν Τούρκος. Γιατί ταυτίζονται οι έννοιες του μουσουλμανισμού με τον Τούρκο, όπως ο Χριστιανισμός με τον Έλληνα, όπως λέγεται με τον βυζαντινό όρο Ρωμιοσύνη (Ελληνορθόδοξος). Γι αυτό αν ένας Έλληνας αλλαξοπιστούσε, έλεγαν «τούρκεψε». Αυτό το ήξεραν πολύ καλά, όχι μόνο οι Έλληνες, αλλά και οι Τούρκοι. Αμέσως μόλις ξέσπασε η επανάσταση, ρωτούσαν οι Τούρκοι τους πολίτες της Πόλης: «Είσαι χριστιανός;», κι όχι «είσαι Έλληνας», και όποιος απαντούσε «είμαι χριστιανός», τότε ακαριαία εκτελούνταν! Έτσι, λοιπόν, 10.000 χριστιανούς έσφαξαν στην Πόλη, όταν ξέσπασε η ελληνική επανάσταση. Άλλωστε, γι αυτό αργότερα όριζε το «σύνταγμα» της Επιδαύρου: «Όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν είς Χριστόν, εισίν Έλληνες».

Τέλος, κι ενώ μέχρι τώρα είχαμε αυτούς που συκοφαντούσαν την επανάσταση του ’21, λέγοντας ότι δεν έγινε «για την πίστη του Χριστού», αλλά ήταν ταξική κ.λπ., χωρίς να έχουν ένα ντοκουμέντο, λες και ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Μακρυγιάννης και οι άλλοι αγωνιστές, δεν ήξεραν γιατί πολεμούσαν και το «ανακαλύψαμε» εμείς εκ των υστέρων. Επιπλέον, όμως, έχουμε και σήμερα μερικούς ανθρώπους, που αρέσκονται να «θάβουν» το αθάνατο ’21, να το προσπερνούν, σαν να πρόκειται περί ασήμαντης λεπτομέρειας της σύγχρονης Ιστορίας μας. Ωστόσο, «η μισή αλήθεια είναι ψέμα», λέει από την πείρα του ο θυμόσοφος λαός μας. Συνεπώς, όποιοι δεν διαφωτίζουν τον λαό, λέγοντας την αλήθεια, αντιθέτως τον σκοτίζουν[7].

Μετά το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1829, που αναγνώρισε το ανεξάρτητο κράτος της Ελλάδας, ρώτησαν τον Κολοκοτρώνη με ποιόν είμαστε ως Έλληνες. Του λένε: «Είσαι με τους Άγγλους, με το φιλοαγγλικό κόμμα;». Και τους απάντησε «όχι» ο γέρος του Μωριά. «Είσαι με το φιλογαλλικό;». Και απάντησε «όχι». «Μήπως είσαι με το φιλορωσικό;», του λένε. Και απάντησε πάλι ο Κολοκοτρώνης με την σοφία που τον διακατείχε: «Είμαι Θεόφιλος! Γιατί όταν ξεκινήσαμε την επανάσταση, είπαμε: Για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Επομένως, στα πρόσωπα των αγωνιστών συνδυάζεται το καθαρό χριστιανικό φρόνημα κι ο αληθινός πατριωτισμός. Καθότι, η αγάπη προς την πατρίδα είναι ιερό συναίσθημα και σαν τέτοιο, πηγαίνει κοντά με την πίστη και την αγάπη προς τον Θεό. Έτσι, οι αληθινοί χριστιανοί, είναι και χρηστοί πολίτες και καλοί πατριώτες. Όπως ομολογούν την πίστη τους, έτσι υπερασπίζουν και την πατρίδα τους[8].

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, γράφει σχετικώς περί της αξίας της πατρίδας: «Μητέρα τιμάν των οσίων. Μήτηρ δε άλλη μέν άλλου. Κοινή δε πάντων πατρίς»[9]. Δηλαδή, είναι ιερό πράγμα να τιμά κανείς την μητέρα του. Ο καθένας έχει την δική του μητέρα. Κοινή όμως μητέρα όλων είναι η πατρίδα. Οι αρχαίοι είχαν ακήρατα ήθη, με άλλα λόγια χρηστά ήθη, που δεν είχαν προσμείξεις ή ξένα στοιχεία. Όπως διατείνεται ο Κόντογλου: «Τα έθνη που ξαγοράζουνε κάθε ώρα της ζωής τους με αίμα και μ’ αγωνία, πλουτίζονται με πνευματικές χάρες, που δεν τις γνωρίζουνε οι καλοπερασμένοι λαοί. Αυτοί απομένουνε φτωχοί από πνευματικούς θησαυρούς κι από ανθρωπιά, γιατί η καλοπέραση κάνει χοντροειδή τον μέσα άνθρωπο. Ενώ ο πόνος κατεργάζεται τους λαούς και τους καθαρίζει, όπως καθαρίζεται το χρυσάφι με φωτιά μέσα στο χωνευτήρι»[10]. Γι αυτό, λοιπόν, έκαναν αυτή την υπέρβαση της αγάπης για την ελευθερία οι αγωνιστές του 1821, που εορτάζουμε φέτος τα 200 χρόνια της Επανάστασης. Αυτή την ηρωϊκή και αγιασμένη υπέρβαση καλούμαστε όλοι να τιμήσουμε και να μιμηθούμε στη ζωή μας με την Χάρη του Θεού.

Εν κατακλείδι, παραφράζοντας τον Καβάφη από το έργο του «Επιτάφιον», ευχόμαστε να έχουμε «πόθο ακήρατο Χριστού», ώστε να έχουμε καθαρή και έντονη επιθυμία να «πλουτίσουμε εν Χριστώ», και όπως αγαπούμε την επίγεια πατρίδα μας όπου είμαστε ελεύθεροι, έτσι να ποθήσουμε και την επουράνια πατρίδα, αφού ως Χριστιανοί «την μέλλουσαν επιζητούμεν»[11], την βασιλεία του Θεού.

 

π. Γεώργιος Β. Δημητρόπουλος

Υπ. ΜΑ Θεολογίας

 

---

[1] Βλ. π. Γ. Δ. Μεταλληνού, «Έθνος – Εθνικισμός και Ορθόδοξο φρόνημα», Ι. Μ. Γερμανίας, 26/3/2005.

[2] Επισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Μικρός Συναξαριστής, Αθήνα 2020⁶, σ. 92.

[3] «Οι νέοι στον αγώνα της ελευθερίας», Περιοδικό Ο Σωτήρ, τεύχ. 2238, 1/3/2021, σ. 102.

[4] Αρχιμ. Β. Μπακογιάννη, Αντιβίωση, εκδ. Θαβώρ 2008, σ. 61-62.

[5] Φ. Κόντογλου, Η πονεμένη Ρωμιοσύνη, Αθήνα 2011.

[6] Γ. Μπαμπινιώτη, «Η γλώσσα μας», https://www.babiniotis.gr/.

[7] Αρχιμ. Β. Μπακογιάννη, όπ. παρ., σ. 62-64.

[8] Επισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανού, όπ. παρ., σ. 97.

[9] Γρηγόριου Θεολόγου, Επιστολή Σωφρονίω, 37, PG 37, 77C.

[10] Φ. Κόντογλου, Η πονεμένη Ρωμιοσύνη, Αθήνα 2011.

[11] Εβρ. 13, 14.

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ 2021 του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ.κ. Χρυσοστόμου

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΩΝ

 

 

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ  2021

 

 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 378^Η 

 

Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ

ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΑΤΡΩΝ

 

Πρός

τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα

τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Πατρῶν

           

            Παιδιά μου ἀγαπητά καί περιπόθητα,

 

          Ἓνα ἀκόμη ἒτος πέρασε ἀπό τήν ζωή μας καί ἢδη ἀνατέλλει-ἀνέτειλε ὁ νέος ἐνιαυτός τῆς χρηστότητος Κυρίου, ὃπως λέγομε στήν Ἐκκλησιαστική γλῶσσα.

          Τό παρελθόν ἒτος, ἦτο κατά κοινήν ὁμολογίαν, ἒτος δύσκολο , θά ἠδυνάμεθα δέ νά εἲπωμεν, ἐπώδυνον, ἀφοῦ κοντά στά ἂλλα, ἦλθε νά προστεθῇ καί ἡ λοιμική νόσος, τοῦ λεγομένου νέου κορωνοϊοῦ, ἡ ὁποία ἐβασάνισε καί βασανίζει, τόσο τήν πατρίδα μας, ὃσο καί  τόν κόσμον ὃλο.

          Ἓνας ἀόρατος ἰός ἀνεστάτωσε τήν γῆν ἃπασα καί κατέδειξε, πόσον ἀδύναμον ὂν εἶναι ὁ ἂνθρωπος.

          Κατά τό παρελθόν ἒτος μᾶς ἐδόθη κατά μοναδικό καί ἰδιαίτερο τρόπο ἡ εὐκαιρία νά ἀναθεωρήσωμε πολλά ἀπό τά θέματα τῆς ζωῆς μας, τά ὁποῖα μέχρι τώρα θεωρούσαμε δεδομένα καί αὐτονόητα. Νά κατανοήσωμε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ , ἡ ὁποία ἐκφράζεται μέσα ἀπό τά δῶρα Του, τήν ζωή, τήν ὑγιεία, τήν κοινωνικότητα, τήν ἐλευθερία. Νά διαπιστώσωμε ἀκόμη, ὃτι δέν εἲμαστε ἂτρωτοι καί παντοδύναμοι καί ὡς ἐκ τούτου πρέπει νά ταπεινωθοῦμε ἐκζητοῦντες τό μέγα ἒλεος τοῦ Κυρίου, μέσα ἀπό τήν θερμή καί ἐκ βάθους καρδίας προσευχή καί τήν μετάνοια. Ναί, ἀδελφοί μου, τήν μετάνοια, διότι ἐμακρύνθημεν ἀπό τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου, ἐθεοποιήσαμε τόν ἑαυτό μας καί τήν ὓλη καί ἐλησμονήσαμε τόν Θεό. Ἲσχυσε δυστυχῶς, ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἀναφέρεται στήν Ἁγία Γραφή γιά τόν παλαιόν Ἰσραήλ. «Ἐλιπάνθη, ἐπαχύνθη, ἐπλατύνθη καί ἐγκατέλειπε τόν Θεόν τόν ποιήσαντα αυτόν, καί ἀπέστη ἀπό Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ…(Δευτερον, 32,15)     

          Ἦλθε, λοιπόν, ὡς παιδαγωγία τοῦ Θεοῦ, ἡ συγκεκριμένη δοκιμασία, ὣστε νά ἀλλάξωμε τρόπο ζωῆς, ὡς πρός τήν σχέση μας μέ τόν Θεό, μέ τόν συνάνθρωπό μας, ἀλλά καί μέ τόν ἲδιο τόν ἑαυτό μας.

          Κρατώντας,  ὃσα θετικά, μέσα ἀπό τίς ὀδυνηρές ἐμπειρίες τοῦ περασμένου ἒτους, εἰσερχόμεθα στόν καινούργιο χρόνο μέ βεβαίαν τήν κατά Θεόν ἐλπίδα, ὃτι Ἐκεῖνος, ὁ Κύριος μας δηλαδή, θά ἐλεήσῃ καί θά εὐδοκήσῃ, ὣστε νά ἐξέλθωμε ἐκ τῆς ὀδυνηρᾶς καταστάσεως, ἡ ὁποία προῆλθε ἓνεκα τῶν πολλῶν μας ἁμαρτιῶν.

          Ὃπως καί κατά τήν παρελθοῦσα μεγάλη ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἲπαμε, ἒτσι καί τώρα ἐπαναλαμβάνομε ὃτι ἡ κραυγή τῆς ψυχῆς μας, ὁ πόθος γιά λύτρωση, ὁ στεναγμός καί τά δάκρυα τῆς μετανοίας μας, ἢδη ἒφθασαν στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ, μεταφερόμενα ἀπό τήν Παραμυθία τῶν ἀνθρώπων, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο δηλαδή, τόν Ἃγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέα καί ὃλους τούς Ἁγίους μας.

          •Ὃμως ἐκτός ἀπό τήν λεγομένη πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ, τήν Πατρίδα μας ἀπησχόλησαν καί κατά τό παρελθόν ἒτος οἱ προκλήσεις τῶν ἐξ’ ἀνατολῶν γειτόνων μας, οἱ ὁποῖοι πάντοτε παρέχουν πράγματα στήν Ἑλλάδα. Ἀπό αἰώνων, ὃμως, ἀντιμετωπίσαμε  μέ ἀκράδαντη πίστη στόν Θεό καί μέ φιλοπατρία μεγίστη, ἀλλά καί μέ τήν μεταξύ μας ἑνότητα, τήν βάρβαρη αὐτή καί προκλητική συμπεριφορά. Τό ἒτος 2020 σημαδεύτηκε ἀπό τήν ὑβριστική γιά τήν Ὀρθοδοξία, τόν Χριστιανισμό γενικώτερα καί τόν πολιτισμό, ἀπόφαση τῆς Τουρκίας νά μετατρέψῃ σέ τζαμί τόν Ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας στήν Κωνσταντινούπολη, τό ἱερόν αὐτό παλλάδιο τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλά καί τήν ξακουστή Μονή τῆς Χώρας. Γιά μιά ἀκόμη φορά ἡ Τουρκία ἒδειξε τό πραγματικό της πρόσωπο.

          •Κατά τό ἒτος 2021, συμπληρώνονται 200 χρόνια, ἀπό τήν ἒκρηξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως γιά τήν ἀποτίναξη τοῦ Τουρκικοῦ ζυγοῦ.

          Καλούμεθα, ἃπαντες, οἱ Ἓλληνες, κατά τόν ἑορτασμό αὐτῆς τῆς ἐπετείου, νά σκύψωμε μέ εὐλάβεια πάνω ἀπό τά Κόκκαλα τῶν προγόνων μας τά ἱερά καί τιμῶντες τίς θυσίες τῶν ἡρώων καί μαρτύρων, οἱ ὁποῖοι προσεφέρθησαν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος, νά τούς ὑποσχεθοῦμε ὃτι θά κρατήσωμε τήν ἱερά παρακαταθήκη πού μᾶς παρέδωσαν καί θά παραδώσωμε ἀναμμένη τήν λαμπάδα στούς ἐπιγενομένους, ὣστε ἡ Πατρίδα μας νά συνεχίσῃ νά ἀναπνέῃ τόν ἀέρα τῆς ἐλευθερίας καί νά τυγχάνῃ σεβασμοῦ, ὃπως τῆς ἀξίζει, ἀπό ἡμετέρους καί ξένους.

          Ἡ τιμή στούς ἡρωϊκούς προγόνους μας, πού ἑνωμένοι, ἀντιμετώπισαν τήν σκληρή, βάρβαρη καί ἀπάνθρωπη τυραννία τετρακοσίων (400) ἐτῶν καί γιά τίς βόρειες περιοχές τῆς Ἑλλάδος πεντακοσίων (500), εἶναι χρέος καί ὀφειλή μεγίστη πρός αὐτούς καί μάθημα καί παράδειγμα γιά μᾶς καί τούς μετά ταῦτα.

          Οἱ δυνάμεις πού ἐνεψύχωσαν τόν Λαό μας, ὣστε νά ἀγωνισθῇ καί νά νικήσῃ ἦταν ἡ ἀκράδαντη πίστη στόν Ἀληθινό Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα.

          Μέ αὐτά τά ἐφόδια καί μέ ἑνότητα μεταξύ τους οἱ Ἓλληνες, ἐμεγαλούργησαν. Εἶναι καιρός λοιπόν, νά συνειδητοποιήσωμε ποιό εἶναι τό ἐφαλτήριο γιά τήν νίκη, τήν πρόοδο, τήν τιμή καί τήν δόξα.

          Ὃλοι μας μιλοῦμε γιά τήν ἑπομένη ἡμέρα, δηλαδή γιά τήν ἡμέρα μετά τίς πολλές δυσκολίες πού περάσαμε καί περνᾶμε, ἓνεκα τῶν προαναφερθεισῶν καταστάστεων, τῶν δυσχερειῶν ἐπίσης στήν οἰκονομία καί σέ ἂλλες πτυχές τῆς πνευματικῆς  καί κοινωνικῆς μας ζωῆς.

          Βασική προϋπόθεση γιά τήν ἒξοδο ἀπό τίς πολλές μας ταλαιπωρίες, εἶναι νά κατανοήσωμε τήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία μας καί τήν παντοδυναμία  καί τό ἂπειρον ἒλεος τοῦ Θεοῦ.

          Νά ἀξιοποιήσωμε τήν ἐμπειρία μέσα ἀπό τίς περιπέτειες τῆς ζωῆς μας καί τῆς κοινωνίας μας, νά ἀτενίσωμε μέ προσευχητική διάθεση καί ἀπόφαση μετανοίας πρός τόν οὐρανό καί νά εὐχαριστήσωμε τόν Θεό γιά τήν βοήθειά Του μέσα ἀπό τήν Ἐπιστήμη, ἡ ὁποία εἶναι δῶρο  τοῦ Θεοῦ.

          Ἐπίσης, νά βιώσωμε βαθειά τήν ἒννοια καί τήν οὐσία τῆς ἐλευθερίας πού μᾶς χάρισε Ἐκεῖνος μέσῳ τῶν ἀγώνων τῶν ἡρώων καί μαρτύρων προγόνων μας καί νά προχωρήσωμε μέ ἀκράδαντη πίστη στόν Θεό, ἑνότητα καί ὁμοψυχία, στό μέλλον.

          Τό χρωστᾶμε στούς ἐνδόξους προγόνους μας, σέ μᾶς τούς ἲδιους, στά παιδιά μας.

          «Εἲμαστε λαός μέ παλληκαρίσια ψυχή πού κράτησε τά βαθειά κοιτάσματα τῆς μνήμης του σέ καιρούς ἀκμῆς καί σέ αἰῶνες διωγμῶν καί ἂδειων λόγων. Τώρα πού  ὁ τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει νά θέλῃ νά μᾶς κάνῃ τροφίμους ἑνός οίκουμενικοῦ πανδοχείου, θά τίς ἀπαρνηθοῦμε ἆρα γε αὐτές τίς μνῆμες; Δέν γυρεύω μήτε τό σταμάτημα, μήτε τό γύρισμα πρός τά πίσω. Γυρεύω τόν νοῦ, τήν εὐαισθησία καί τό κουράγιο τῶν ἀνθρώπων νά προχωροῦν ἐμπρός».(Σεφέρης)

          Σᾶς ἀσπάζομαι ἐν Κυρίῳ καί σᾶς εὒχομαι αἲσιον, εὐτυχισμένο καί εὐλογημένον ἀπό τόν Θεό τό νέον Ἒτος.

 

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

 Ο ΠΑΤΡΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

 

Δ/νσις:  Βότση 34, Τ.Θ.3155,Τ.Κ.26221,Πάτραι

Τηλ.:  2610.320.602 - fax: 2610.279.533

 

Χριστουγεννιάτικο Μήνυμα 2020

 

«Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γής ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία»

 

Φανερώθηκε εν σιωπή ο Θεός στη γή ως άνθρωπος. Γεννήθηκε το «Παιδίον νέον», ο Χριστός, «ο πρό αιώνων Θεός», ώστε να αναγεννήσει το ανθρώπινο γένος.

Η αγάπη του Θεού κατεβάζει τον Θεό στη γή· να αποκαλυφθεί ο Θεός με σάρκα στους ανθρώπους και να δούμε την δόξα Του. Αυτή η κένωση («άδειασμα») του Θεού, δείχνει έμπρακτα την ταπείνωσή Του και αποδεικνύει την άπειρη αγάπη Του, για την σωτηρία του ανθρώπου. Κατεβαίνει ο Θεός στη γή, για να υψωθεί ο άνθρωπος στον Ουρανό.

Αυτό το γεγονός να μας συγκινήσει και να φιλοσοφήσουμε στο βαθύτερο νόημα του μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Θεού, ώστε να αισθανθούμε την Χάρη του θείου Βρέφους. Να κατανοήσουμε δηλαδή το νόημα των Χριστουγέννων, που είναι ο αγιασμός μας.

Έτσι, λοιπόν, εύχομαι εκ βάθους ψυχής, να εορτάσουμε πνευματικές εορτές και ο εν σπηλαίω γεννηθείς Θεός, να μας γνωρίσει το μυστικό του μυστηρίου της παρουσίας Του στη καρδιά μας. Να γίνουμε φορείς της ειρήνης του Ενανθρωπήσαντος Χριστού.

 

Ευλογημένα και χαρούμενα Χριστούγεννα

Ευλογημένος κατά πάντα ο νέος χρόνος 2021, παρά του ενανθρωπήσαντος Κυρίου

 

                                         π. Γεώργιος Β. Δημητρόπουλος

             Εφημέριος Ι. Ναού Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Γομοστού